Autyzm a aktywność fizyczna – czym jest oraz jak wspierać potencjał dzieci z autyzmem.

Czym jest autyzm?

Autyzm jako określenie pojawił się po raz pierwszy w artykule Leo Kannera w 1943 roku. Ten wybitny psychiatra i badacz opisał 11 dzieci, które przejawiały pewne zachowania,  niedające się kategoryzować. Nazwał ten wzorzec wówczas autyzmem wczesnodziecięcym (gr. autos- sam). Nazwa ta zdradza nam już po części charakter tego zaburzenia.

Autyzm autyzmowi nierówny

Dziecko ze zdiagnozowanym autyzmem może mieć stwierdzone różne dysfunkcje w kontaktach społecznych o różnym nasileniu. Najczęściej jednak możemy zauważyć zaburzenia w zwykłym kontakcie wzrokowym. Osoby z autyzmem rzadziej patrzą na twarz i często inaczej spoglądają na świat. Poznają otoczenie przez inne zmysły inaczej niż rówieśnicy, a podczas dynamicznej sytuacji społecznej częściej zwracają uwagę na gestykulację, kontekst zdarzenia i usta, a rzadziej na ekspresję czy mimikę twarzy. Czasami występują u nich problemy z koncentracją i odnajdywaniem się w nowym środowisku.

Dziecko z autyzmem zazwyczaj lubi sytuacje, w których czuje się komfortowo, kiedy ma przewidziany plan dnia. Często wykonywaniu codziennych czynności mogą towarzyszyć określone procedury i porządek (np. intencjonalne odkładanie szczoteczki w określone miejsce, jedzenie konkretnych dań w odpowiadające dni tygodnia). W takich sytuacjach osoby z tą dysfunkcją czują się komfortowo. Nie znaczy to jednak, że jako rodzic powinniśmy biernie się temu przyglądać.

Czy basen sprzyja osobom ze stwierdzonym autyzmem?

Dzieci z autyzmem mają niełatwe zadanie w dzisiejszym świecie, ponieważ są bardzo wrażliwe na bodźce pozaspołeczne takie jak dźwięk czy zapach. Mogą reagować na nie w różny sposób, więc trzeba zwracać na to szczególną uwagę, szczególnie podczas nowych aktywności.

Basen jest miejscem raczej głośnym i ciekawym. Znajduje się w nim dużo wody, ludzie są ubrani w niecodzienne stroje kąpielowe, a wielkie okna i reflektory potrafią dostarczyć duże ilości światła. Jest to miejsce, które potrafi przerosnąć przeciętnego pięciolatka, a co dopiero osobę wyczuloną na takie bodźce. Nic więc dziwnego, że rodzice często boją się takich miejsc i mocno zastanawiają się, czy podejmować lekcje nauki pływania dla swoich dzieci. Co więc w takim razie zrobić, aby ułatwić to zadanie naszemu dziecku?

• Z pewnością nie ma sensu nikogo do niczego zmuszać. Jak najbardziej jednak warto zachęcić dziecko i nastawić je odpowiednio do zajęć. Zachęcenie poprzez wspominanie swojej nauki pływania, czy uświadamianie na temat potrzeby tej umiejętności mogą znacząco pomóc i przygotować do pierwszej wizyty na niecce basenowej.
• Pośpiech nie jest wskazany przy nauczaniu czegokolwiek, a w szczególności, jeżeli nauczamy kogoś pływać ,,od zera”. Zanim umówimy się na zajęcia z trenerem, warto zastanowić się nad wcześniejszym wyjściem na basen samemu wraz z dzieckiem. Oszczędzimy mu w ten sposób dużej ilości stresu, który i tak może powstać na skutek nowego otoczenia. Czas na lekcje jeszcze przyjdzie, a my – jako odpowiedzialni i świadomi opiekunowie, będziemy wiedzieli, jak dziecko reaguje na atmosferę panującą na basenie.
• Dobrym pomysłem jest zdecydować się na pierwsze zajęcia w formie indywidualnej. Zmniejszymy w ten sposób ilość sytuacji społecznych, które będzie musiała doświadczać nasza pociecha.
• Osoby ze stwierdzonym autyzmem często mają problem z utrzymaniem koncentracji i skupieniem się na zadaniu. Warto mieć to na uwadze i szukać cierpliwego trenera, który będzie rozumiał potrzeby swojego podopiecznego.
• Kiedy zdecydujemy się na zajęcia pływania, sensownym posunięciem wydaje się wybór odpowiednich godzin zajęć. Powinniśmy zwrócić uwagę, czy nie kolidują one z planem dnia naszego dziecka oraz czy w tych godzinach basen jest mocno obłożony przez ludzi, co zwiększałoby natężenie hałasu i dodatkowych bodźców.